ดวงตาเป็นสิ่งที่ทำให้เรามองเห็นสิ่งต่าง ๆ แล้วดำเนินชีวิตต่อไปได้ ปลาทองก็เช่นเดียวกัน หากมีสิ่งผิดปกติที่ดวงตาก็คงไม่ดี บางท่านอาจเคยพบว่าดวงตาของปลาที่ท่านเลี้ยงอยู่นั้นมีลักษณะปูดออกมาจากเบ้าตาหรือดูบวมโตมากกว่าปกตินี่ก็คือโรคปลาทองตาโปนอักเสบนั่นเอง ถึงแม้ปลาทองจะมีอาการตาบวมจะเหมือนจะหลุดออกมา แต่ก็สามารถรักษาให้หายได้และมีวิธีการแก้ไขและป้องกัน และรักษาอาการเบื้องต้นให้หายขาดได้ด้วย
สาเหตุการเกิดโรคปลาทองตาโปน เกิดจากน้ำเสียที่มีการสะสมของเชื้อโรค ทำให้ปลาทองเครียด และแสดงอาการของโรคออกมาได้ อาการตาโปนในปลาทองนั้นมาจากหลายอย่าง เช่น การติดเชื้อหรือบาดเจ็บทางตา อาจจะมีพยาธิเข้าไปอยู่หลังตา และที่สำคัญอีกสาเหตุที่ไม่ควรมองข้ามเลย คือ คุณภาพของน้ำในตู้ปลา
หากว่าน้ำในตู้ปลานั้นเน่าเสีย จะทำให้ปลาไม่ว่ายเหมือนเดิม ไม่ค่อยกินอาหาร มีอาการซึม ว่ายน้ำก้นตู้ ตาของปลาจะเป็นฝ้าสีขาวขุ่น และเริ่มนูนออกมานิดหน่อย ปลาทองจะเกิดอาการบาดเจ็บ มีบาดแผลถลอกบริเวณที่ดวงตาทำให้ติดเชื้ออักเสบและปูดบวมหรืออาจจะเกิดจากการขาดสารอาหารทำให้ส่งผลต่อการทำงานของร่างกายได้ไม่เต็มที่ หากปล่อยไว้นาน ดวงตาของปลาทองจะเริ่มนูนออกมาเยอะ อาจทำให้ปลาตาบอดหรือตายได้ หากสังเกตเห็นอาการเหล่านี้ แนะนำให้แยกปลาที่ป่วยออกมาอยู่ตู้อื่นและเลี้ยงแยกตัวเดียว ป้องกันไม่ให้ลามไปติดตัวอื่น ๆ ถ้ายังเลี้ยงไว้ด้วยกันและหลังจากนั้นให้ล้างตู้ปลาให้สะอาด
วิธีการรักษาและดูแลอาการปลาทองตาโปน
- ทำการเปลี่ยนถ่ายน้ำใหม่ 100% เพื่อไม่ให้เชื้อแบคทีเรียหลงเหลืออยู่ในน้ำ โดยจะใส่น้ำประปาเพียงแค่ 1 ลิตรเพื่อการรักษา ข้อควรระวังให้เตรียมน้ำสะอาด ดูว่าปริมาณน้ำอยู่ในระดับที่เหมาะสม สำรองน้ำไว้ให้พร้อมถ้าจำเป็นจะต้องเปลี่ยนน้ำในขณะที่ใช้ยาหรือสารเคมีในการรักษาปลา เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินจำเป็นจะต้องเปลี่ยนน้ำถ้าสารเคมีหรือยานั้นเกิดเป็นพิษจะทำได้ทันที
- ใส่ Tantanic ตามอัตราส่วนตามข้างฉลาก หากเป็นสูตรน้ำ จะใช้เป็น 1 ซีซีต่อน้ำ 1 ลิตร หากเป็นสูตรผงก็ใช้ 1 ช้อน ต่อน้ำ 1 ลิตร และหากเป็นสูตรหยดก็คือ 13 หยดต่อน้ำ 1 ลิตร
- ใส่ โคไตรซายด์ ซึ่งเป็นยารักษาเชื้อภายนอก ให้ใส่ในอัตราส่วน 1 ซีซี ต่อน้ำ 1 ลิตร หลังจากใส่ลงไปในน้ำแล้ว ยาจะเริ่มทำงานตั้งแต่ 3 นาทีแรก และคงประสิทธิภาพอยู่ได้ถึง 5 วัน ระมัดระวังยาที่เสื่อมคุณภาพได้ง่าย เช่น ยาที่ตกตะกอน มีสีขุ่น เริ่มส่งกลิ่น
- ใส่ Power Treat หรือยารักษาภายใน โดยใส่เพียงแค่ 1 ช้อนที่ให้ไว้ในกระปุก ต่อน้ำ 1 ลิตรรักษาร่วมด้วยทั้งภายในและภายนอก หลังจากนั้นให้ผสมทุกอย่างให้เข้ากันและใส่ปลาตามลงไป แนะนำใช้ยาและสารเคมี ปฏิบัติตามคำสั่งและแผนการดูแลจากสัตวแพทย์
- งดอาหารปลา 3 วันแรก เมื่อครบ 3 วัน คอยสังเกตอาการ หากปลามีอาการที่ดีขึ้น เคลื่อนไหวได้ดีขึ้น จึงค่อยเริ่มให้อาหารทีละนิด หากใน 3 วันนี้ปลาขับเมือกมากกว่าปกตินั่นได้แสดงว่ายาได้ทำการกำจัดเชื้อออกมาแล้ว
เมื่อปลาได้ทำการขับเมือกออกมานั้น เป็นระบบกลไกการทำงานการป้องกันเชื้อโรคของปลานั่นเอง พอครบ 5 วัน ให้ทำการเปลี่ยนถ่ายน้ำใหม่แล้วใส่ยาทุกอย่างซ้ำอีกรอบ เพื่อกำจัดเชื้อให้หมดไป หลังจากนี้หากอาการดีขึ้นแล้วทุกครั้งที่เปลี่ยนถ่ายน้ำให้ใช้โคไตรซายด์ ในอัตราป้องกัน 0.5 ซีซี ต่อน้ำ 1 ลิตรร่วมกับTantanic เสมอ จะช่วยลดการติดเชื้อและรักษาอาการปลาทองตาโปนให้หายไปโดยปริยาย
ปลาทองตาโปน เกิดได้จากหลายสาเหตุ รวมถึงอาการและโรคร้ายอื่น ๆ ในปลาทองด้วย การดูแลปลาทองอย่างใกล้ชิดเป็นวิธีการป้องกันที่ดีที่สุดเพื่อไม่ให้ปลาทองมีอาการป่วย หมั่นเปลี่ยนถ่ายน้ำสะอาดอยู่เสมอ เพราะปลาทองมักจะขับสิ่งสกปรกออกมาตลอดเวลา น้ำสกปรกจะส่งผลให้เกิดโรคร้ายกับปลาทองได้หลายโรคเลยทีเดียว เพราะฉะนั้น ดูแลปลาไม่ให้ป่วยแต่แรกจะดีที่สุด หมั่นล้างตู้ปลา และให้ปลาทองกินอาหารที่หลากหลายและเหมาะสม เป็นสิ่งสำคัญของสุขภาพของปลาทองมากที่สุด
